KWALIFIKACJA EKA.05
oprawa: miękka, klejona grzbietem. Okładka kolorowa.
PROWADZENIE SPRAW KADROWYCH I ROZLICZANIE WYNAGRODZEŃ, OBSŁUGA PROGRAMU KADROWO-PŁACOWEGO GRATYFIKANT GT. KWALIFIKACJA EKA.05
DOSTĘPNY
Stan prawny na 1 sierpnia 2023 roku Podręcznik z zakresu kadr, płac i obsługi programu kadrowo-płacowego Gratyfikant GT jest przeznaczony dla słuchaczy ośrodków kursowych i uczniów szkół ekonomicznych o różnych profilach.
W opracowaniu przedstawiono zagadnienia związane z nawiązywaniem stosunku pracy i zawieraniem umów cywiolnoprawnych, zasady obliczania wynagrodzenieza czas przepracowany i za czas niewykonywania pracy, sporządzania dokumentacji związanej z przebiegiem pracy i wypłatą wynagrodzeń. Zawarto w nim również zagadnienia dotyczące obliczanianiezbędnych podatków oraz obciążeń wobec Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, naliczanych od wynagrodzeń pracowników. Autorki zaprezentowały takżedeklaracje rozliczeniowedptyczące podatku dochodowego od osób fizycznych.
Ponadto publikacja zawiera omówienie zagadnień dotyczących analizy kadrowej i płacowej, m.in. wskaźników płynnpści kadr, stanu, struktury i dynamiki zatrudnienia, oceny efektywności wykorzystania czynnika pracy ludzkieji wynagrodzeń (np. wskaźnik wzrostu wynagrodzeń, pracochłonności, nominalnego wykorzystaniaczasu pracy, itd.) oraz przykłady rozwiązane i zadania do rozwiązania techniką komputerową z wykorzystaniem programu Gratyfikant GT.
Publikacja została opracowana zgodnie z nową podstawą programową dla zawodu technik ekonomista i technik rachunkowości dla kształcenia w zakresie kwalifikacji EKA.05 i jest materiałem ćwiczeniowym i zgodnie z treścią Ustawy o systemie oświaty (Art. 22aa.) oraz Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 października 2019 r. w sprawie dopuszczenia do użytku szkolnego podręczników, nie podlega procedurze zatwierdzenia przez Ministra Edukacji Narodowej.
(Dz.U. z 2019 r., poz. 2213). 1. PRAWO PRACY....................................3
1.1. Zatrudnianie i zwalnianie pracownika................................3
1.1.1. Nawiązanie stosunku pracy.............................................3
1.1.2. Ustanie stosunku pracy, czyli rozwiązanie i wygaśnięcie umowy o pracę (art.30-43, art. 52-55 art. 63-67 K. p.)...........................15
1.2. OBOWIĄZKI PRACODAWCY (art.94, 9412, 97 K. p.)..............................24
1.2.1. Obowiązki pracodawcy wobec nowo zatrudnionych (art. 229 K. p)..................................24
1.2.2. Podstawowe obowiązki pracodawcy................................26
1.2.3. Regulaminy zakładowe....................................................27
1.2.4. Profilaktyczne badania pracownika w trakcie trwania stosunku pracy (art. 229 K. p.).............32
1.2.5. Wynagrodzenie za pracę i inne świadczenia przysługujące w okresie czasowej niezdolności do pracy (art. 771-93 K. p.).........................33
1.2.6. Obowiązki pracodawcy wobec zwalnianych pracowników (art. 97 § 1 i art. 99 §4 K. p.).........39
1.3. PRAWA I OBOWIĄZKI PRACOWNIKA.............................45
1.3.1. Prawa pracownika...............................45
1.3.2. Obowiązki pracownika.........................72
1.4. ZASADY PROWADZENIA DOKUMENTACJI KADROWEJ ...........................74
1.4.1. Akta osobowe pracowników................................74
1.4.2. Inna dokumentacja pracownicza związana ze stosunkiem pracy.................81
1.4.3. Okresy przechowywania dokumentacji płacowej pracowników i zleceniobiorców....................89
1.5. ĆWICZENIA UTRWALAJĄCE WIADOMOŚCI.....................90
2. WYNAGRODZENIE ZA PRACĘ.................................99
2.1 Funkcje i elementy składowe wynagrodzenia..........................99
2.2. Zasadnicze systemy wynagradzania pracowników..........................................100
2.2.1. Taryfowy system płac........................................100
2.2.2. Systemy wynagradzania ..................................101
2.2.3. System czasowy wynagradzania.............................101
2.2.4. System akordowy wynagradzania............................104
2.2.5. System prowizyjny wynagradzania............................110
2.2.6. Wynagrodzenie kafeteryjne – benefity.............................116
2.3. DODATEK DO WYNAGRODZENIA ZA PRACĘ W GODZINACH NADLICZBOWYCH.......................117
2.3.1. Pojęcie pracy w godzinach nadliczbowych...........................................117
2.3.2. Dodatki za pracę w godzinach nadliczbowych......................................117
2.3.3. Podstawa wyliczenia dodatku za godziny nadliczbowe........................118
2.3.4. Obliczenie dodatku za nadgodziny przy wynagrodzeniu miesięcznym stałym....................118
2.3.5. Obliczenie dodatku za nadgodziny przy wynagrodzeniu zmiennym...................................122
2.4. Dodatek do wynagrodzenia za pracę w porze nocnej............................................................126
2.5. Wysokość wynagrodzenia dla pracownika za część miesiąca................................................128
3. UBEZPIECZENIA SPOŁECZNE, ZDROWOTNE I INNE FUNDUSZE POZAUBEZPIECZENIOWE.........................131
3.1. Obowiązki w zakresie ubezpieczeń społecznych, zdrowotnych i innych funduszy pozaubezpieczeniowych...................131
3.2. Składki na ubezpieczenia społeczne................................................131
3.3. Zasady finansowania składek na ubezpieczenia społeczne......................132
3.4. Składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.........................................133
3.5. Roczny limit wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe................................134
3.6. Składka na ubezpieczenie chorobowe............................138
3.7. Składka na ubezpieczenie wypadkowe...........................139
3.8. Składka na ubezpieczenie zdrowotne..............................142
3.9. Składki na Fundusze Pozaubezpieczeniowe i Fundusz Emerytur Pomostowych........................144
3.10. Terminy przesyłania deklaracji, raportów i opłacania składek do ZUS............................146
4. PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB FIZYCZNYCH..........................147
4.1. Przedmiot opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych i rozliczenie z urzędem skarbowym..........................147
4.2. Podatek dochodowy od osób fizycznych w 2022 roku...................147
4.2.1. Skala podatkowa od 1 lipca 2022 roku.......................147
4.2.2. Podatek dochodowy od osób fizycznych od 1 lipca 2022 roku według sklali podatkowej.......................148
4.2.3. Preferencyjne ulgi polegające na zwolnieniu od podatku dochodowego od osób fizycznych określonych przychodów..................150
4.2.4. PIT-2 Oświadczenie pracownika dla celów obliczania miesięcznych zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych..........151
4.3. Koszty uzyskania przychodu na 2022 rok.................................154
4.4. Ustalanie zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych..............................156
4.5. Zwolnienie z PIT dla młodych ...........................................166
4.6. Pracownicze Plany Kapitałowe (PPK)................................170
4.6.1. Istota Pracowniczych Planów Kapitałowych.........................170
4.6.2. Warunki rezygnacji z programu i wypłata środków z PPK....................171
4.6.3. Obliczanie wynagrodzeń netto z uwzględnieniem wpłat do PPK.................172
5. DOKUMENTACJA PŁAC.....................................177
5.1. Lista płac pracowników......................................177
5.2. Potrącenia w liście płac......................................177
5.3. Sporządzanie listy płac......................................179
5.4. Ubezpieczenie zdrowotne przy niskim wynagrodzeniu............................188
5.5. Składka zdrowotna pracownika korzystającego ze zwolnienia z PIT dla młodych....................192
5.6. Wynagrodzenie za czas urlopu wypoczynkowego................................195
5.6.1. Podstawa wymiaru wynagrodzenia za czas urlopu wypoczynkowego..................................195
5.6.2. Obliczanie wynagrodzenia za czas urlopu wypoczynkowego.....................196
5.7. Świadczenia za czas niewykonywania pracy.............................219
5.7.1. Świadczenia chorobowe......................219
5.7.2. Wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy z powodu choroby........................222
5.8. Rozliczenie roczne płatnika zaliczek na podatek dochodowy z tytułu zatrudniania pracowników.........................244
6. PRAWO CYWILNE...................................257
6.1. Rodzaje umów cywilnoprawnych...........................257
6.2. Charakterystyka umów cywilnoprawnych...................257
6.3. Różnice i podobieństwa między umowami cywilnoprawnymi...............263
7. UMOWY CYWILNOPRAWNE A SKŁADKI ZUS I PODATEK DOCHODOWY....................268
7.1. Obowiązki wobec ZUS z tytułu umów cywilnoprawnych......................268
7.2. Rozliczenie z urzędem skarbowym z tytułu umów o dzieło..................269
7.3. Opodatkowanie umowy o dzieło przy niskich wynagrodzeniach...........272
7.4. Rozliczenie z urzędem skarbowym z tytułu umów zlecenia...................275
7.5. Opodatkowanie umowy zlecenia przy niskim wynagrodzeniu................278
7.6. Umowa zlecenia ze studentem................................................................287
7.7. Hipotetyczna zaliczka na podatek dochodowy..........................................289
7.8. Ćwiczenie utrwalające wiadomości...........................293
8. ANALIZA KADR I PŁAC..............................299
8.1. Analiza stanu, struktury i dynamiki zatrudnienia..........................299
8.1.1. Analiza stanu zatrudnienie.................................299
8.1.2. Analiza struktury zatrudnienia.................................301
8.1.3. Analiza dynamiki zatrudnienia.................................303
8.2. Analiza płynności kadr.................................................305
8.3. Ocena efektywności wykorzystania czynnika pracy ludzkiej i wynagrodzeń......................308
8.3.1. Wydajność pracy..............................308
8.3.2. Pracochłonność................................313
8.3.3. Nominalny czas pracy i ocena jego wykorzystania...............315
8.3.4. Wskaźnik wzrostu wynagrodzeń........................317
8.3.5. Produktywność wynagrodzeń.............................319
8.3.6. Efektywność wynagrodzeń..................................321
8.3.7. Rentowność wynagrodzeń...................................323
8.3.8. Ćwiczenia utrwalające wiadomości.............................325
9. OBSŁUGA PROGRAMU KADROWO-PŁACOWEGO GRATYFIKANT GT................................328
Zadanie 1 - PAULIN (październik)..............................328
Zadanie 2 - PAULIN (listopad)....................................358
Zadanie 3 - KAROLINA (sierpień)...............................380
Zadanie 4 - APIS (październik)...................................382
Zadanie 5 - APIS (listopad).........................................385
Zadanie 6 - ENTER (październik)...............................387
Zadanie 7 - ENTER (listopad).....................................391
Zadanie 8 - ENTER (grudzień)....................................406
Zadanie 9 - DEXTER (listopad)...................................411
Zadanie 10 - DEXTER (grudzień).................................417
Zadanie 11 - KOMPUTEREK (wrzesień)......................422
Zadanie 12 - NATA (sierpień).......................................433
Zadanie 13 - BOOKSZPAN (listopad-grudzień).....................439
SPIS TREŚCI.........................445
LITERATURA, AKTY PRAWNE............448
WSKAŹNIKI EKONOMICZNO-FINANSOWE NA 2022 ROK.....................okładka
50,00
zł
1. PRAWO PRACY....................................3
1.1. Zatrudnianie i zwalnianie pracownika................................3
1.1.1. Nawiązanie stosunku pracy.............................................3
1.1.2. Ustanie stosunku pracy, czyli rozwiązanie i wygaśnięcie umowy o pracę (art.30-43, art. 52-55 art. 63-67 K. p.)...........................15
1.2. OBOWIĄZKI PRACODAWCY (art.94, 9412, 97 K. p.)..............................24
1.2.1. Obowiązki pracodawcy wobec nowo zatrudnionych (art. 229 K. p)..................................24
1.2.2. Podstawowe obowiązki pracodawcy................................26
1.2.3. Regulaminy zakładowe....................................................27
1.2.4. Profilaktyczne badania pracownika w trakcie trwania stosunku pracy (art. 229 K. p.).............32
1.2.5. Wynagrodzenie za pracę i inne świadczenia przysługujące w okresie czasowej niezdolności do pracy (art. 771-93 K. p.).........................33
1.2.6. Obowiązki pracodawcy wobec zwalnianych pracowników (art. 97 § 1 i art. 99 §4 K. p.).........39
1.3. PRAWA I OBOWIĄZKI PRACOWNIKA.............................45
1.3.1. Prawa pracownika...............................45
1.3.2. Obowiązki pracownika.........................72
1.4. ZASADY PROWADZENIA DOKUMENTACJI KADROWEJ ...........................74
1.4.1. Akta osobowe pracowników................................74
1.4.2. Inna dokumentacja pracownicza związana ze stosunkiem pracy.................81
1.4.3. Okresy przechowywania dokumentacji płacowej pracowników i zleceniobiorców....................89
1.5. ĆWICZENIA UTRWALAJĄCE WIADOMOŚCI.....................90
2. WYNAGRODZENIE ZA PRACĘ.................................99
2.1 Funkcje i elementy składowe wynagrodzenia..........................99
2.2. Zasadnicze systemy wynagradzania pracowników..........................................100
2.2.1. Taryfowy system płac........................................100
2.2.2. Systemy wynagradzania ..................................101
2.2.3. System czasowy wynagradzania.............................101
2.2.4. System akordowy wynagradzania............................104
2.2.5. System prowizyjny wynagradzania............................110
2.2.6. Wynagrodzenie kafeteryjne – benefity.............................116
2.3. DODATEK DO WYNAGRODZENIA ZA PRACĘ W GODZINACH NADLICZBOWYCH.......................117
2.3.1. Pojęcie pracy w godzinach nadliczbowych...........................................117
2.3.2. Dodatki za pracę w godzinach nadliczbowych......................................117
2.3.3. Podstawa wyliczenia dodatku za godziny nadliczbowe........................118
2.3.4. Obliczenie dodatku za nadgodziny przy wynagrodzeniu miesięcznym stałym....................118
2.3.5. Obliczenie dodatku za nadgodziny przy wynagrodzeniu zmiennym...................................122
2.4. Dodatek do wynagrodzenia za pracę w porze nocnej............................................................126
2.5. Wysokość wynagrodzenia dla pracownika za część miesiąca................................................128
3. UBEZPIECZENIA SPOŁECZNE, ZDROWOTNE I INNE FUNDUSZE POZAUBEZPIECZENIOWE.........................131
3.1. Obowiązki w zakresie ubezpieczeń społecznych, zdrowotnych i innych funduszy pozaubezpieczeniowych...................131
3.2. Składki na ubezpieczenia społeczne................................................131
3.3. Zasady finansowania składek na ubezpieczenia społeczne......................132
3.4. Składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.........................................133
3.5. Roczny limit wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe................................134
3.6. Składka na ubezpieczenie chorobowe............................138
3.7. Składka na ubezpieczenie wypadkowe...........................139
3.8. Składka na ubezpieczenie zdrowotne..............................142
3.9. Składki na Fundusze Pozaubezpieczeniowe i Fundusz Emerytur Pomostowych........................144
3.10. Terminy przesyłania deklaracji, raportów i opłacania składek do ZUS............................146
4. PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB FIZYCZNYCH..........................147
4.1. Przedmiot opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych i rozliczenie z urzędem skarbowym..........................147
4.2. Podatek dochodowy od osób fizycznych w 2022 roku...................147
4.2.1. Skala podatkowa od 1 lipca 2022 roku.......................147
4.2.2. Podatek dochodowy od osób fizycznych od 1 lipca 2022 roku według sklali podatkowej.......................148
4.2.3. Preferencyjne ulgi polegające na zwolnieniu od podatku dochodowego od osób fizycznych określonych przychodów..................150
4.2.4. PIT-2 Oświadczenie pracownika dla celów obliczania miesięcznych zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych..........151
4.3. Koszty uzyskania przychodu na 2022 rok.................................154
4.4. Ustalanie zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych..............................156
4.5. Zwolnienie z PIT dla młodych ...........................................166
4.6. Pracownicze Plany Kapitałowe (PPK)................................170
4.6.1. Istota Pracowniczych Planów Kapitałowych.........................170
4.6.2. Warunki rezygnacji z programu i wypłata środków z PPK....................171
4.6.3. Obliczanie wynagrodzeń netto z uwzględnieniem wpłat do PPK.................172
5. DOKUMENTACJA PŁAC.....................................177
5.1. Lista płac pracowników......................................177
5.2. Potrącenia w liście płac......................................177
5.3. Sporządzanie listy płac......................................179
5.4. Ubezpieczenie zdrowotne przy niskim wynagrodzeniu............................188
5.5. Składka zdrowotna pracownika korzystającego ze zwolnienia z PIT dla młodych....................192
5.6. Wynagrodzenie za czas urlopu wypoczynkowego................................195
5.6.1. Podstawa wymiaru wynagrodzenia za czas urlopu wypoczynkowego..................................195
5.6.2. Obliczanie wynagrodzenia za czas urlopu wypoczynkowego.....................196
5.7. Świadczenia za czas niewykonywania pracy.............................219
5.7.1. Świadczenia chorobowe......................219
5.7.2. Wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy z powodu choroby........................222
5.8. Rozliczenie roczne płatnika zaliczek na podatek dochodowy z tytułu zatrudniania pracowników.........................244
6. PRAWO CYWILNE...................................257
6.1. Rodzaje umów cywilnoprawnych...........................257
6.2. Charakterystyka umów cywilnoprawnych...................257
6.3. Różnice i podobieństwa między umowami cywilnoprawnymi...............263
7. UMOWY CYWILNOPRAWNE A SKŁADKI ZUS I PODATEK DOCHODOWY....................268
7.1. Obowiązki wobec ZUS z tytułu umów cywilnoprawnych......................268
7.2. Rozliczenie z urzędem skarbowym z tytułu umów o dzieło..................269
7.3. Opodatkowanie umowy o dzieło przy niskich wynagrodzeniach...........272
7.4. Rozliczenie z urzędem skarbowym z tytułu umów zlecenia...................275
7.5. Opodatkowanie umowy zlecenia przy niskim wynagrodzeniu................278
7.6. Umowa zlecenia ze studentem................................................................287
7.7. Hipotetyczna zaliczka na podatek dochodowy..........................................289
7.8. Ćwiczenie utrwalające wiadomości...........................293
8. ANALIZA KADR I PŁAC..............................299
8.1. Analiza stanu, struktury i dynamiki zatrudnienia..........................299
8.1.1. Analiza stanu zatrudnienie.................................299
8.1.2. Analiza struktury zatrudnienia.................................301
8.1.3. Analiza dynamiki zatrudnienia.................................303
8.2. Analiza płynności kadr.................................................305
8.3. Ocena efektywności wykorzystania czynnika pracy ludzkiej i wynagrodzeń......................308
8.3.1. Wydajność pracy..............................308
8.3.2. Pracochłonność................................313
8.3.3. Nominalny czas pracy i ocena jego wykorzystania...............315
8.3.4. Wskaźnik wzrostu wynagrodzeń........................317
8.3.5. Produktywność wynagrodzeń.............................319
8.3.6. Efektywność wynagrodzeń..................................321
8.3.7. Rentowność wynagrodzeń...................................323
8.3.8. Ćwiczenia utrwalające wiadomości.............................325
9. OBSŁUGA PROGRAMU KADROWO-PŁACOWEGO GRATYFIKANT GT................................328
Zadanie 1 - PAULIN (październik)..............................328
Zadanie 2 - PAULIN (listopad)....................................358
Zadanie 3 - KAROLINA (sierpień)...............................380
Zadanie 4 - APIS (październik)...................................382
Zadanie 5 - APIS (listopad).........................................385
Zadanie 6 - ENTER (październik)...............................387
Zadanie 7 - ENTER (listopad).....................................391
Zadanie 8 - ENTER (grudzień)....................................406
Zadanie 9 - DEXTER (listopad)...................................411
Zadanie 10 - DEXTER (grudzień).................................417
Zadanie 11 - KOMPUTEREK (wrzesień)......................422
Zadanie 12 - NATA (sierpień).......................................433
Zadanie 13 - BOOKSZPAN (listopad-grudzień).....................439
SPIS TREŚCI.........................445
LITERATURA, AKTY PRAWNE............448
WSKAŹNIKI EKONOMICZNO-FINANSOWE NA 2022 ROK.....................okładka